تکفیر در بین علمای شیعه تهمت یا حقیقت؟! به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین احمد عابدی استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی گروه فلسفه دانشگاه قم و محمدعلی جابری دانشجوی دکتری کلام اسلامی دانشگاه قم
گفتوگو با فرزند آیت‌الله امینی ناگفته‌‌‌هایی از سبک زندگی معلم مجتهد پهنه پرگستره تاریخ تربیت، سرو‌‌‌های سبزسیرتی را نشان دارد که نماد راستی و استواریاند.
شخصیت‌‌‌های شاخصی که نقطه عطفی در روزشمار خدمات متقابل حوزههای دینی و نظام تربیت کشورند. آیت‌الله امینی (ره) از اسوگانی است که رهنمون و رهنماد تعامل مطلوب اندیشمندان سترگ دانش دینی
و سکان‌داران دستگاه تعلیم و تربیت به‌شمار می‌آیند. در ادامه، نگاهی نزدیک به سیمای این فرزانه فخیم
از منظر فرزند آن آموزگار اخلاق، دکتر سعید امینی
از سوی آیت الله فاضل صورت گرفت-مقاله شماره 628 افق حوزه پاسخ به شبهه عدم سرایت ایمان و کفر به حقوق شهروندی چندی قبل یکی از علما در سخنانی بیان کرد که برداشت غیرواقعی از برخی نهادهای دینی مانند امر به معروف، جهاد با کفار و تقسیم انسان‌ها به مؤمن و کافر خشونت‌آور است و با اسلام سازگار نیست و نباید ایمان و کفر را به حقوق شهروندی سرایت داد...
نمونه ممتاز بندگی-مقاله شماره 627 افق حوزه نوشتاری از حضرت آیت‌الله صافی به‌مناسبت سالروز ارتحال آیه‌الله‌العظمی بروجردی رحمه الله علیه بسم الله الرّحمن الرّحیم
سیزدهم شوّال، سالروز رحلت مرحوم استاد اعظم، حضرت آیت‌الله‌العظمی بروجردی رحمه الله علیه زعیم بزرگ شیعه است که در عصر خود، نمونه ممتاز و آسمانی از رجال ایمان، خداپرستی و خداخواهی و وجودش، سرشار از عقیده و توحید بود.
آن فقیه عالی‌مقام، در اخلاق کریمه، بزرگی و بزرگواری به‌حق، یادگاری از جدّ بزرگوارش سبط اکبر علیه السلام بود...
امام صادق علیه السلام و مسئله احیای شعائر دینی-مقاله شماره 627 افق حوزه گفتوگو باحجت‌الاسلام‌والمسلمین نجم الدین طبسی
اوضاع سیاسی عصر امام صادق علیه السلام
ایام شهادت رئیس مذهب تشیع امام صادق علیه السلام را به‌محضر امام زمان علیه السلام و تمامی پیروان مکتب اهل‌بیت و کل مسلمین تسلیت عرض می‌کنم و امیدوارم در دنیا و آخرت دستمان از دامان این بزرگوار کوتاه نباشد.
امام جعفر صادق علیه السلام با توجه به سن شریفشان که عمر شریفشان از همه ائمه بیشتر بود، و با توجه به اینکه با حاکمان زیادی از بنی‌امیه و بنی‌عباس معاصر بودند و با توجه به فراز و نشیب‌هایی که در این دوران مواجه بودند، حضرت باسیاست خاصی که به کار گرفته بودند توانستند تشیع را حفظ و از محدودیت خارج کنند، بلکه در راستای گسترش مکتب و نشر مذهب گام‌های بلندی برداشتند، به‌گونه‌ای که امروز اکثر احادیث و روایات و در یک کلمه فرهنگ تشیع از امام صادق علیه السلام و پدر بزرگوارشان امام محمدباقر علیه السلام به ما رسیده است...
بایسته‌های پژوهشی در حوزه امامت-مقاله شماره 626 افق حوزه آیت‌الله جواد مروی، عضو شورای عالی حوزه اهمیت مباحث امامت بر هیچ اندیشمند و شخصیتی که معتنق به مذهب اهل‌بیت علیهم السلام باشد، پوشیده نیست. مرحوم شیخ‌الطائفه، شیخ طوسی (اعلی الله مقامه الشریف)، مفسر، متکلم، فقیه، اصولی و رجالی بزرگ شیعه، در مقدمه کتاب گران‌سنگ تلخیص‌الشافی برای بیان اهمیت امامت می‌نویسد: «من مهم‌ترین و سزاوارترین امور و مؤکدترین و شایسته‌ترین فریضه دینی برای مکلف را بعد از شناخت و توحید خدا، چیزی جز امامت نمی‌دانم که اگر انسان در آن اخلال کند، به توحید خدا زیان رسانده و اگر در آن سهل‌انگاری ورزد، شرایط توحید را رعایت نکرده است.»...
آیت‌الله علیدوست تبیین کرد-مقاله شماره 626 افق حوزه بایسته‌شناسی خرافه‌زدایی از دین
آقای سروش! خرافه، خرافه است. از هر کس به هر قصد که باشد!
در جلسه قبل اشاره کردیم که خرافه‌زدایی بایسته‌هایی دارد. چنان‌که از آن طرف می‌شود گفت، آسیب‌هایی هم دارد که اگر مراعات نشود
خرافه‌زدایی ممکن است به خرافه‌زایی برسد. گفتیم: چون اخیراً آقای سروش در این‌باره صحبت‌هایی داشته است
من محور بحث و مثال‌هایی را که معمولاً به‌عنوان آسیب انتخاب می‌کنم، از این صحبت (آقای سروش) انتخاب کرده‌ام
در جلسه قبلی به دو بایسته مهم اشاره کردیم.
آسیب‌شناسی تمدنی حاکمیت اسلامی از نگاه امام خمینی قدس سره-مقاله شماره 626 افق حوزه حجت‌الاسلام والمسلمین امیرعلی حسن‌لو (زنجانی) امام خمینی قدس سره با مبانی دینی، انقلابی را بنیان‌گذاری نمود که طلیعه تمدن نوین اسلامی را نوید داد؛ انقلاب اسلامی درخشش دگرباره تمدن اسلامی پس از یغماگری و استیلای استعمارگران بود که نفسی تازه به اسلام بخشید؛
انقلاب اسلامی عناصر و ارکان‌‌های قویم تمدنی در خود دارد که اگر این رکن‌ها از آن جدا نشود، تمدنی پایدار و زمینه برای ظهور دولت جهانی و آرمانی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف خواهد بود. دراین راستا همواره باید برای پایداری این انقلاب و این باغ پرثمر و شجره طیبه مراقبت‌ها و پیرایش‌ها و آفت‌زدایی‌ها نمود تا استواری آن در برابر طوفان‌های حوادث و عوارض تضمین شود...
در انتخابات هیزم جهنم نشویم-مقاله شماره 620 افق حوزه یادداشت وارده از یکی از اساتید و علمای قم 1. «یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ قُواْ أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ عَلَیْهَا مَلاَئِکَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَّا یَعْصُونَ اللَّهَ مَآ أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ» مؤمنین! خودتان و بستگانتان را دور بدارید از آتشی که هیزم آن انسان و سنگ است و ملائکه های غلاظ و شداد بر آن گماشته شده‌اند که خداوند را نافرمانی نکنند و آنچه به آن امر شوند را انجام می‌دهند. سوره تحریم، آیه 6...
نقص علوم تجربی و طبیعی در فهم غیب-مقاله شماره 619 افق حوزه آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی برخى پیرامون نوامیس طبیعى و قواعدى که در عالم وجود، دانشمندان از راه استقرا و آزمایش‌هایى کشف کرده‌اند مبالغه مى‌نمایند و برنامه‌اى را که هر موجود به حسب نوع و آنچه دیده شده در پیدایش و بقا و زوال طى مى‌کند، غیر قابل تغییر شمرده و حرکات و حوادث را به‌طور مکانیسم تحت تأثیر این نوامیس بدون قصد و هدف پنداشته و به همان الفاظ ناموس، قاعده و سنت طبیعى، دل خوش کرده و از توجه به خداى آفریدگار منصرف شده‌اند. اینان در این همه نظامات و هماهنگى‌هاى محیّرالعقول که حتى در بین نوامیس گوناگون برقرار است، هیچ‌گونه توجیه و تفسیرى جز جهل به حقیقت، اگر معترف به جهل خود باشند و از مرکب غرور علمى پیاده شوند، ندارند...
امام خمینی قدس سره وارث حقیقی انبیاء-مقاله شماره 619 افق حوزه آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی دهه فجر، سرآغاز طلوع اسلام، خاستگاه ارزش‌های اسلامی
مقطع رهایی ملت ایران و بخشی از تاریخ ماست که گذشته را از آینده جدا ساخته است.
در دهه فجر اسلام تولدی دوباره یافت و این دهه در تاریخ ایران نقطه‌ای تعیین‌کننده
و بی‌مانند به‌شمار می‌رود. بدین سبب برآن شدیم مطالبی گرچه مختصر
از آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی درباره مقام و منزلت علمی، سیاسی، عرفانی و فضائل
و مناقب بنیان‌گذار انقلاب، حضرت امام قدس سره تقدیم خوانندگان ارجمند نماییم...
معنای صحیح تجلى رب تعالى در آیات و روایات-مقاله شماره 616 افق حوزه آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی تجلی و ظهور که در عرفان مصطلح شاه‌کلید مباحث مربوط به خلقت عالم است، در قرآن و احادیث معنای دیگری دارد؛ درست مقابل معنایی که در فلسفه و عرفان مصطلح بر آن تحمیل شده است.
در فلسفه و عرفان، رابطه خداوند و اشیاء را به تجلی و ظهور می‌دانند؛ نه به خلق و ایجاد من‌العدم؛ یعنی خلقتی که مسبوق به عدم بوده باشد...
آیا روز قیامت همه انسان‌ها (موحدین و مشرکین) وارد دوزخ می‌شوند؟-مقاله شماره 614 افق حوزه حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا سبحانی
□ سؤال: از دو آیه‌ای که می‌آید، استفاده می‌شود که همه انسان‌ها به‌سوی دوزخ فراخوانده می‌شوند و همگان وارد دوزخ می‌شوند، گروهی در دوزخ می‌مانند و گروهی نجات پیدا می‌کنند...
مقاله شماره 610 افق حوزه نقش امام حسن عسکری علیه السلام در هدایت علمی و فرهنگی جامعه امام عسکری علیه السلامبه حکم شرایط نامساعد و محدودیت بسیار شدیدی که حکومت عبّاسی برقرار کرده بود
موفّق به گسترش دانش دامنه‌دار خود در سطح کلّ جامعه نشد، ولی در عین حال با همان فشار و خفقان، شاگردانی تربیت کرد که هر کدام به سهم خود در نشر و گسترش معارف اسلام و رفع شبهات دشمنان، نقش مؤثّر داشتند...
خاتمیت پیامبراعظم صلی الله علیه و آله و سلمدر قرآن و حدیث-مقاله شماره 607 افق حوزه نوشتاری از آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی
اسلام کامل‌ترین و آخرین دین الهى و پیامبر آن، آخرین رسول الهى است و بعد از پیامبراسلام پیامبر دیگرى نخواهد آمد. همه مسلمانان بر این عقیده اجماع و اتفاق‌نظر دارند و تا به حال هیچ مسلمانى منکر این عقیده نبوده است. علاوه بر اتفاق‌نظر مسلمانان، قرآن و احادیث قطعى اصل خاتمیّت پیامبراسلام صلی الله علیه و آله و سلم را اثبات مى‌کند. قرآن کریم مىفرماید: ما کان محمد ابااحد من رجالکم ولکن رسو‌ل‌الله و خاتم النبییّن و کان اللّه بکل شى علیماً؛ محمد صلی الله علیه و آله و سلم پدر هیچ یک از مردان شما نیست ولى فرستاده خدا و خاتم پیامبران است و خدا همواره بر همه چیزى داناست.(احزاب، آیه 40)...
آیا امّی بودن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به معنای مکی بودن است؟ (مقاله شماره 606 افق حوزه) نوشتاری از حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضاسبحانی اخیراً در برخى از محافل درباره «امى» بودن پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله و سلم نظریه خاصى مطرح شده و آن را به «مکى بودن» پیامبر، تفسیر کرده اند، حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا سبحانی در پژوهشی به نقد وبررسی این شبهه پرداخته‌اند که در ادامه می‌خوانید...
هفت درس مهم از رسالت جهانی پیامبر برای جامعه امروز (مقاله شماره 606 افق حوزه) نوشتاری از آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی
لقد کان لکم فی رسول الله أسوة حسنة لمن کان یرجوا الله والیوم الآخر وذکر الله کثیرًا. (احزاب، 21)
وجود مقدس حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله و سلم جامع انواع عظمت‌های انسانی
و بزرگواری‌های یک فرد بی‌نظیر و بی‌مانند بشری بود که شرح هر یک از آن عظمت‌ها در این مقاله امکان ندارد.
حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی در کتاب ندای اسلام از اروپا، درس‌هایی از عظمت حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله و سلم را تشریح کرده‌اند...
دلایل عقلی و نقلی وجوب امر به معروف و نهی از منکر(بخش سوم)-مقاله شماره 602 افق حوزه آیت‌الله سیدمحسن خرازی
بحث امر به معروف و نهی از منکر از دیرباز مورد توجه عالمان و صاحبنظران علوم و معارف اسلامی بوده است.
در این میان، فقیهان توجه ویژه‌ای به این فریضه داشته و در آثار فقهی خود فصلی را به این بحث اختصاص داده‌اند.
آیت‌الله سیدمحسن خرازی استاد محترم حوزه علمیه قم نیز در این بحث به موشکافی دقیق آیات، روایات و دلایل عقلی مطرح شده
از سوی فقهای برجسته پرداخته و وجوب عقلی این فریضه اساسی را اثبات نموده و دلایل نقلی را اجمالاً ارجاع به حکم عقل می‌شمارد...
خواب انگلیس برای ایران و زنگ بیدارباش تاریخ-مقاله شماره 601 افق حوزه حجت‌الاسلام محمدصادق ابوالحسنی، رئیس دفتر نشر آثار استاد منذر رحمه الله علیه
حجت‌الاسلام محمدصادق ابوالحسنی، رئیس دفتر نشر آثار استاد منذر رحمه الله علیه، دانش‌آموخته حوزه و دانشگاه و تاریخ‌پژوهی که تاکنون علاوه بر حوزه فرهنگ و معارف اسلامی، در مباحث تاریخ تحولات ایران، نهضت‌های معاصر و نیز تاریخ استعمار و سیاست‌های استعماری، تحقیقات دامنه‌داری را سامان داده و آثار گوناگونی از خویش بر جای گذاشته است...
دلایل عقلی و نقلی وجوب امر به معروف و نهی از منکر(بخش دوم)-مقاله شماره 601 افق حوزه آیت‌الله سیدمحسن خرازی
بحث امر به معروف و نهی از منکر از دیرباز مورد توجه عالمان و صاحبنظران علوم و معارف اسلامی بوده است. در این میان، فقیهان توجه ویژه‌ای به این فریضه داشته و در آثار فقهی خود فصلی را به این بحث اختصاص داده‌اند. پیوند بحث نظارت در جامعه اسلامی با بحث امر به معروف و نهی از منکر موجب شد که نمونه‌ای از تلاش و مجاهدت علمی یکی از فقهای معاصر در این بحث را برگزیده، بخش کوچکی از آن را ترجمه کنیم و در اختیار خوانندگان عزیز هفته‌نامه افق حوزه قرار دهیم. در این بحث که درباره «دلایل نقلی و عقلی وجوب امر به معروف و نهی از منکر» به رشته تحریر درآمده، آیت‌الله سیدمحسن خرازی استاد محترم حوزه علمیه قم به موشکافی دقیق آیات، روایات و دلایل عقلی مطرح شده از سوی فقهای برجسته پرداخته و وجوب عقلی این فریضه اساسی را اثبات نموده و دلایل نقلی را اجمالاً ارجاع به حکم عقل می‌شمارد. معمولاً مباحث فقهی به زبان عربی بسیار روان‌تر ارائه می‌شود و برگردان آن به زبان فارسی از سهولت و روانی آن می‌کاهد...
بررسی و تبیین سیر نزول آیات قرآن کریم در بیان حکم عفاف و حجاب-مقاله شماره 601 دافق حوزه اشاره: حجاب، به‌عنوان یکی از ضروریات دین مبین اسلام از جایگاه و اهمیّت بسیاری برخوردار است، امّا با وجود جایگاه سترگ و مهم آن، دغدغه اصلی در مناسبات تعاملی، ارتباطی و پوششی بین دو جنس زن و مرد، به موضوع دیگری تعلّق یافته است و آن عفاف و خودکنترلی است. زیرا اگر عفاف نباشد؛ حجاب نیز کارکرد خود را از دست خواهد داد. و در این میان حجاب نیز به‌عنوان مهم‌ترین ابزار جهت صیانت از عفاف مورد توجه است. متن حاضر، مقاله تفصیلی منتشر شده در فصل نامه مطالعات تفسیری با عنوان «تحلیل تفسیری سیر نزول آیات حجاب» می‌باشد که با مشارکت سه نفر از پژوهشگران: حجج اسلام محمدحسین ملامیرزایی؛ مهدی بیاتی و محمد شریفی؛ تدوین گردیده است که در ادامه منتخبی از این مقاله تقدیم خواننده ارجمند هفته نامه افق حوزه می‌شود...
دلایل عقلی و نقلی وجوب امر به معروف و نهی از منکر-مقاله شماره 600 افق حوزه آیت‌الله سید محسن خرازی بحث امر به معروف و نهی از منکر از دیرباز مورد توجه عالمان و صاحبنظران علوم و معارف اسلامی بوده است. در این میان، فقیهان توجه ویژه‌ای به این فریضه داشته و در آثار فقهی خود فصلی را به این بحث اختصاص داده‌اند. پیوند بحث نظارت در جامعه اسلامی با بحث امر به معروف و نهی از منکر موجب شد که نمونه‌ای از تلاش و مجاهدت علمی یکی از فقهای معاصر آیت الله سید محسن خرازی در این بحث را برگزیده، و در اختیار خوانندگان هفته‌نامه افق حوزه قرار دهیم...
ادله عقلی و نقلی بر الزام حجاب ( بخش دوم و پایانی)-مقاله شماره 600 افق حوزه گفتوگو با آیت‌الله فاضل لنکرانی اشاره: بخش اول این گفتوگو با موضوع ضرورت حجاب در جوامع بشری
به ضرورت الزام رعایت عفاف و حجاب در جوامع بشری و آثار فراوان اجتماعی آن
در شماره قبل 599 منتشر شد و اینک در بخش دوم که به بررسی ادله عقلی و نقلی
بر الزام حجاب یا وظیفه حکومت اسلامی در قبال پدیده بی‌حجابی پرداخته شده است
تقدیم علاقه‌مندان هفته نامه افق حوزه می‌گردد...
از سوی آیت‌الله‌العظمی سبحانی صورت گرفت-مقاله شماره 599 افق حوزه پاسخ متقن به شبهات یک عالم وهابی
اشاره: یک عالم وهابی در نامه‌ای با طرح دو سوال، دلایل عصمت حضرت آدم علیه السلام و اهل‌بیت علیهم السلام را جویا شده‌اند
که در ادامه متن نامه این عالم وهابی و پاسخ متقن واستدلالی آیت‌الله‌العظمی سبحانی تقدیم شما خوانندگان ارجمند می‌شود...
مهم‌ترین شاخصه‌های تحقق حجاب و عفاف در نظام اسلامی آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی-مقاله ویژه نامه عفاف و حجاب اشاره: همزمان با 21 تیرماه، سالروز سرکوب خونین قیام مردم علیه کشف حجاب در مسجد گوهرشاد حرم رضوی در سال 1314 شمسی که به روز عفاف و حجاب نام‌گذاری شده است، ضرورت واکاوی شاخصه‌های تحقق حجاب و عفاف در نظام اسلامی بیش‌از پیش آشکار می‌گردد؛ از این رو در این نگاشته با بهره‌گیری از اندیشه‌های ارزشمند مرجع عالی‌قدر آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی، مهم‌ترین شاخصه‌ها برای تحقق حجاب و عفاف در نظام اسلامی مورد واکاوی قرار می‌گیرد...
آرشیو PDF
